My gedagtewêreld

My stiefpa was n redelike rou engelsman toe hy by ons spulletjie aankom. Hy het darem gou mens geword.

Wanneer ons afrikaanse kultuur hom laat frons het – gewoonlik maar oor sêgoed en musieksmaak – het hy altyd gelag en gesê “o f@k, julle boertjies is plat”.

Ek weet nie wat hy van ons huidige kykgenot sou gedink het nie – ons sit met groot vreugde en kyk “Moer n boer”. Ouens met byname soos “Kombuislig” en “Stofvark” is aan bewind hier. Die een wenner sê tydens sy onderhoud na die tyd…”Julle almal wat getwyfel het kan loop k@k!!!”

Hierdie manne choke mekaar – ek kan sommer sien hulle bulle loop in n mooi reguit ry en die werkers is almal nugter op n Maandag.

Jonathan is kommentator en hy stuur die wenners af met n “gaan kry vir jou n brandewyn”.

Die enigste ding wat vanaand die baster engelsman se goedkeuring sou wegdra is die knoffelmossels wat ek vir aandete gehad het.

Nou wag ek net om te skree “Go Tier!!!” Terwyl ek met my hand of plakkie op die koffietafel slaan soos daai tannie met die woeste perm en die growwe Stuyvesant stem in die 80’s toe Gerrie “Seerhandjies” Coetzee geboks het!

Vloeistowwe kan mens meet in ml en L. Meel kan mens meet in g en Kg. Klank en spoed kan gemeet word. Hoe meet mens verlies?

Gisteroggend was net nog n doodgewone Saterdag aan die begin van die lente. Die son het geskyn en alles was rustig…. Tot die klank van die nooddienste se sirenes deur die lug gekerf het en daarna n verdwaasde stilte oor die dorp laat hang het, swaar soos n drupnat kombers. Eers was dit net nog n ongeluk op die N10, die soveelste een die jaar.

Baie gou kon mens gesigte by die name voeg… in n dorp so groot soos Cradock ken almal mekaar, al is dit soms net bolangs – groet in die verbygaan in winkels, loop mekaar raak by die bank of kerk. Die oorledenes almal welbekendes van die dorp… party hier gebore en voor ons oë grootgeword.

Pragtige mense, vrolik en blinkoog met n liefde vir die lewe, hulle families en vriende. Vol planne vir die toekoms, lewenslustig.

Vanoggend vroeg staan ek in die kombuis en wag vir die ketel om te kook. Die dorp is toegevou in die vroegoggend stilte. Dit voel asof die dorp asem ophou – soos wanneer mens se wind uitgeslaan is en jy weet dat elke asemteug jou ribbes gaan laat pyn.

Want ons weet… more wanneer die week roetine begin gaan n sitplek in n klaskamer leeg wees, iemand se kantoorstoel gaan leeg bly…

Verlies is soos branders of klankgolwe wat bly beweeg, rippels op n dam se oppervlak na n klip gedagteloos gegooi is en die gladde oplervlak versteur het. Verlies het nie n tasbare maatstaf nie maar mens-harte herken dit en voel dit saam met diegene wat treur. Al kan geen woorde troos nie dra ons flenters van mekaar se pyn.

Ek staan so en een van my ma se gunsteling liedjies kom in my gedagtes op…. Stop die wêreld, ek het seergekry… en ek wens mens kan die aarde se as net vir n oomblik met jou hand briek soos ons ons bmx fietse se wiel kon draai-draai-draai en dan skielik met jou hand stop wanneer die fiets na n pap wiel se regmaak wiele boontoe gestaan het. Dit voel dat as die wêreld net n oomblik kon stil staan die verslae treurende families sou kon asemskep voor hulle n nuwe fase van hulle lewens aanpak waarin niks ooit weer soos die dae voor gister kan wees nie.

Rus sag… in ewige vrede. 💕

Almal weet Marelize het hard geval met ‘n fiets….

Nie almal weet dat ek lank voor Marlize baie hard geval het met ‘n fiets nie. Ek weet nou nog nie wie van die bakkie bestuurder of Jeanette Schoeman daardie oggend op die Marlow pad die grootste geskrik het nie – ek is so vinnig grond toe ek het nie tyd gehad vir skrik nie.

Na aanleiding van daardie voorval 20 jaar gelede het ek nog nooit weer padfiets gery nie. Ek het ‘n baie mooi oefenfiets wat in die sitkamer staan wat ek opsaal. Vanoggend gaan draf liefie en ek bestyg my trusty steed…

Oefening is deesdae soos getuig in die hof… as jy beweer moet jy kan bewys en almal “track” alles. Die oefenfiets meet nogal spoed, afstand en hartklop – alles netjies op ‘n paneel hier voor mens. Jy kan tot vooraf op ‘n program besluit wat opdraende en afdraende afwissel. Ek het ‘n baie oulike horlosie wat alles van my hartklop tot my bui kan bepaal.

Ek kry my sit op die fiets, stel die program, sit die fiets aan die gang en trap ‘n hele entjie voor ek besef ek het vergeet om die horlosie te begin. Ek stop die fiets program, sit die horlosie aan die gang, sit Spotify aan vir inspirasie en begin trap.

Spotify het ook luisterlysies vir oefening sodat ek nou nie stadig op tannie Dolly se country ritme trap nie maar regtig sweet. Ek kies sommer die eerste luisterlysie en begin.Spotify besluit op ‘n liedjie genaamd “Talk dirty to me”… Ek moes dalk net by die liedjie se ritme gehou het en nie die woorde geluister het nie. Ek trap al hoe vinniger en vinniger om van die woorde af weg te kom. Ek weet nie of ek bloos van die woorde, van die inspanning van trap of dalk ‘n hotflush beleef nie. Nee vrekkit, dalk moet ek maar op Steve of tannie Dolly se ritme trap.

Ek verneem dat daar ‘n fliek gemaak gaan word oor Marelize se dilemma…. ek dink nie “Talk dirty to me” sal in pas in ‘n fliek se soundtrack nie – ek sal maar my storie vir myself hou!

Vrydagaand maak liefie aandete. Ek het n bestelling ingesit vir n lekker hamburger. Ons besluit dat terwyl hy alles regkry om die burgers aanmekaar te slaan ek sal ry en vir ons chips en uieringe kry by Spur. Die lewe is te kort om mens se eie uieringe te maak.

Ek ry met die immer gewillige Kaspaas dorp toe. Met die terugkom bespeur ek daar ver voor die biblioteek n blou skynsels in die skemer… die manne in blou. Nou kyk, Kaspaas is gretig en gewillig maar nie sonder n krenk of twee nie. Sy een voorlig is op “dim” soos my linkeroog wanneer ek moeg is – net effens dowwer as die regter een.

Ek het een van twee keuses –

Ek ry met die een-dowwer-as-die-ander lig by die wetsmanne verby en kry moontlik n boete… of

Ek ry op “bright” by hulle verby en het die moontlikheid van n boete. My ma het n besondere talent gehad wat ek meer as een keer eerstehands ervaar het en ek weet dis goud – sy kon binne 0.3 sekondes voor die aangesig van n spietkop snot-en-trane huil en het dan skotvry of met n minimale boete daarvan afgekom. Ek het nie daardie talent geerf nie. Ek maak gewoonlik op my humorsin staat maar die week was lank en my humor is dun geskaaf. Ek werk vir myself uit dat daar n derde opsie is. Tussen my en die blou skynsel is n 4 rigting stop en ek draai links.

Ek sien uit die hoek van my oog dat daar van my regterkant af nog blou ligte in aantog is. In n dorp van Cradock se grootte is geen ompad n groot draai nie. My ompad vat my na regs en nog n regs tot by nog n 4 rigting stop waar ek moet links draai. Net toe ek daar aankom stop een van die voertuie met flitsende ligte aan my regterkant. Net toe ek links gedraai het moet ek weer regs want daar is padwerke wat my pad blok. Die volgende oomblik gaan daardie ligte in disco mode in en word vergesel deur klank… ek trek af, skakel die bakkie en ligte af en klim sommer uit en staan kiertsregop op aandag langs Kaspaas. Die man in uniform klim uit en skyn sy flitsie eers op my en toe ondersoekend op Kaspaas wat staan en lyk asof botter nie op sy bonnet sal smelt nie… die onskuld vanself. (In my gedagtes sing ek soos Wicus “Spietkop… kan ons nie maar vergeet en vergewe…”)

So in die aanstap en skyn skyn met die flitsie groet die man beleefd. Toe hy op die nommerplaat skyn staan hy so treetjie terug en lyk effens teleurgesteld. “Oooo, dis nie n Vrystaat registrasie nie…” nee jong, Kaspaas is n plaaslike bakkie. Phew!!! Een of ander bakkie wat van ver af in die donker soos Kaspaas lyk het die manne ontwyk… ek kon darem die huis haal voor die chippies koud was.

Wanneer n meisie so by haar 12 de of 13 de verjaarsdag uitkom begin die tannies met die vrae… jy word met n krom vinger nader gewink, die tante klop op die sitplek langs haar en jy gaan sit grootoog versigtig. Sy maak liggies keel skoon en fluister-vra “So… is jy al n grootmeisie?”

Jy frons eers want die tannie kan mos sien jy is al redelik lank op die been… en dan gaan die liggie bokant jou kop aan… Jy weet nie of jy moet bloos, hakkel of net in die stoel wegsmelt nie. Afhangende van jou persoonlike omstandighede gaan jy of instemmend knik of jy gaan verbouereerd jou kop ontkennend skud.

Al wat jy weet is dat daar verlede week drie donsveeragtige haartjies onder jou linker kieliebak ingetrek het en dat jou wit skoolbloes se knope skielik in n titaniese lewe-en-dood stryd gewikkel is om jou kuis geklee te hou.

Soos die tyd verbygaan leer jy om hierdie veranderinge en verwikkelinge te omarm en met genade tem jy die maandelikse hormoondraak soos die gediertetjies in “How to train your dragon” so goed as wat jy kan. Sommige maande is beter as ander. Met geluk kom jy en die mense rondom jou daardeur sonder enige permanente skade.

Jy raak gemaklik, geborge en leef in redelike vrede en harmonie met die getye van elke maand. Jy weet in jou onderbewussyn daar gaan n tyd kom van verandering. Die tannies is nou vreemd stil en afwesig. Dis soos daardie familie geheim waarvan amper almal weet maar niemand oor praat nie. Niemand het raad vir hierdie nuwe fase nie.

Stadig stadig en amper ongemerk bekruip dit jou. Elke nou en dan n klein simptoom, amper n kul-jou-hier-kul-jou daar situasie. Byna al wat mens weet van hierdie nuwe fase is natuurlik die nommer een verandering (en dis iets waarna menige vrou reikhalsend uitsien)… ek self het menige kere gesê wanneer ek hierdie mylpaal haal maak ek die straat toe en hou n spitbraai in die middel van die pad. Saam met dit weet ons van n warmgloed of iets – hoe intens dit sal wees weet ons nie.

Een oggend word jy wakker en besef (of jou geliefde lig jou in) dat jou sonskyn persoonlikheid oor die vorige aantal jaar geleidelik verflou het. Jy is nou net so semi vrolik op jou beste. Die lysie simptome is so vreemd en wyd verspreid… mens het meeste van dit toegeskryf aan werkstres, kinders grootmaak, huis versorg, familie krisisse – natuurlik gaan jy moeg wees, natuurlik sit jou klere anders ens ens.

Met die hulp van die internet en tegnologie kom jy agter waarmee jy te doen het… n hele nuwe spesie van hormoon gedrewe gedroggie!

Jy begin op jou vingers die simptome aftel… die kans is goed dat jy in die helfte van die oefening al die eerste drie goed op die lysie vergeet het, die lysie verloor het, na jou vingers gekyk en besef het dat jy al drie weke overdue is vir n manikuur… en wonder wanneer al die goed begin het?

Scary scary gedagte… teen die tyd wat jy die groter goed begin agterkom en “connect the dots” begin speel – is jy al sowat 5 – 8 jaar in die pad af op die reis. My geliefde het – toe ek my ongeloof uitspreek oor hoe lank die goed al aan die gang is – dit vergelyk daarmee om n padda in n pot vol koue water op n stoof te sit en dan die plaat stadig om te draai. Teen die tyd wat die padda besef die water is warm is dit te laat.

Stay tuned… vele vreugdes volg – hierdie is n novelle, nie n kortverhaal nie!

Vanoggend moet Jaco vroeg uitgaan vir werk. Soos n getroue jack russel spring ek links in… want partykeer as hy vroeg uitgaan stop hy by Shell en by Shell is daar lekker koffie!

Hy laat ruite skoonmaak en ek gaan kry ons koffie. So sit ons en mense kyk deur die skoon voorruit. Daar staan n paar bakkies met tralies rond, een het n mooi vraggie klaar gekapte hout agterop – regte egte plaas bakkies. Hulle kom net in wit en so camo groen/bruin kleur. Blou en rooi bakkies is dorpbakkies, maak nie saak watter grootte tyres daarop is nie. Die 4×4 is vir die potholes.

Hier voor ons staan so n versameling jong manne, hulle lyk gecopy & paste – netjiese kort hare, kort baarde, mooi borskaste en sterk bo arms – niks maer hoenderkroppies nie, fris! Hulle dra n tan wat nie van die strand af kom nie. Deur die bank vaalbruin broeke en jagbaadjies. Is mos amper biltongseisoen in die Karoo…

So met die aanstap na hulle bakkies toe merk ons een ou wat effens anders lyk – saam met sy jagklere het hy plakkies aan. Ek gee hom een kyk en sê vir Jaco – daai is die manne se nefie uit die stad en al hoekom hy by is is omdat hulle ma’s gesê het almal moet mooi saam speel. Shame, as daar n plaashek moet oop- en toe dan is Nefie aan diens vandag.

Menslike natuur…
goed of sleg?

Hier in die week vlieg daar so n kuifkop voëltjie by die kantoor se voordeur in. Inkom is baie maklik… om weer te kan uit is n ander storie. Die binnekant van ons gebou se plafon is baie hoog (ou gebou) met baie hoë vensters. Die arme outjie vlieg homself telkens amper disnis teen die ruite in sy soeke na die blou-blou lug wat wink.

Teen huistoegaan tyd vlieg hy nog steeds en bemors in die proses die kantoor met allerhande goed wat hy van die vensterbanke af laat val. Ons het geen ander keuse as om hom maar net te los en te hoop hy laat nie alarm deur die nag skree nie.

Ek kom die volgende oggend by die kantoor en die outjie sit baie beteuterd op die sypaadjie voor die kantoor. My kollega het hom kry sit op die fotostaatpapier – skoon kapoet gesukkel.

Ons hou n ogie oor hom, hopend dat hy sy kragte sal herwin terwyl hy in die oggendsonnetjie sit.

So uur later stap n jong outjie op die sypaadjie verby en merk die voëltjie op. Hy trek sy been terug en skop die arme weerlose dingetjie dat hy deur die lug trek en n ent verder grond vat. My kollega is boosaardig! Sy vertel my wat gebeur het en op die plek kook my bloed.

My eerste gedagte is dat ek die man mos sal byloop en “bodyslam” met my volle gewig!

Ek sit en wonder wat in die mannetjie se gedagtes hom daaraan laat dink het om so iets te doen? Het dit hom enige vreugde verskaf?

Terwyl ek nou so in my gedagtes die een sit en slegsê oor sy onnodige wreedheid kan ek nie help om te wonder wat my reaksie van my sê nie. Om iemand te wil bodyslam of sy kop bo van sy lyf af skop… is seker nie veel anders as om n voëltjie op n sypaadjie dood te skop nie.

Groot sondes… klein sondes… geen verskil! Die dooie voëltjie en my reaksie het my n rukkie besig gehou.

Dis mos nou daardie laaste week van die eerste maand van die nuwe jaar – alom bekend as 1 – 97 Januarie. Vrydagoggend merk ek op dat my roll on sy einde bereik en maak n gedagte-nota om te gaan koop. Hierdie tipe nota het die manier om te verdwyn.

Gistermiddag beland ons in Spar, met my gedagtenotas en n leë waterbottel. Jaco gee die waterbottel in ons beweeg deur die winkel om die goedjies op ons lysies bymekaar te kry.Die roll-on nota is nog in die lysie – soos n stadige rekenaar wat van tyd tot tyd eers buffer. Ek staan en kyk tussen die koeldranke vir n sugarfree enigiets wat koud is toe hier neffens my twee gesiggies verskyn. Een van die makkers vermis n ogie. “Gaan jy vir my brood koop?” vra die een met n growwe stemmetjie en die gesiggie op n plooi getrek. Ek skat hom so 10 jaar oud. Cheeky verby en my hart smelt.

Met n (hopelik) kwaai stem vra ek “en hoe sê mens?” “Asseblief tannie” koor die twee saam. Ek sê hulle kan solank gaan wag, ek sal kyk wat ek kan doen. So met die omdraai en wegstap roep die een oor sy skouer “en polony!” Ek begin werk aan hierdie nuwe inkopielysie en ons gaan betaal. Terug by die huis begin ek met aandete en met die omdraaislag soek ek die kan water…. die staan geduldig en wag op Spar se toonbank. Jaco is maar gedwee terug Spar toe.

Vanoggend maak ek reg vir kerk en word gekonfronteer met n oop spasie waar my roll on botteltjie gewoonlik staan. Op die hoekie staan n ander botteltjie – Tiaan het huis opgepas en sy een botteltjie agtergelos. Nood is nood en niemand gaan mos weet nie, dit word 40 grade en ek wil net nie sweet en benoud ruik nie. Uitklimslag by die kerk en toe ek my arms oplig weet ek skielik nie of ek moet grassny, n kar se olie aftap of n boerboel broekie wil gaan koop nie…

So paar jaar gelede (toe tiekie-tok nog n kleuter was en facebook koning gekraai het) het al wat leef en beef en n opinie wou lug mos n videotjie in die kar gemaak en soos n dronk tor in die selfoon se kamera gestaar vir 5 sekondes en dan enige plek behalwe vir die selfoon gekyk. Dan moes ons in neusgate en oorhare vaskyk.

Daardie era is verby… almal het nou sulke mikrofoontjies wat lyk soos n stokkielekker wat op n salonvloer geval het en vasknip aan jou hemp. Daar is apps met filters wat jou opglam dan lyk jy soos n nuusleser op die tv… die betaalkanaal, hare en make up uit die boeke.

Nou sien ek die nuwerige manier is om alles te “unbox” en “reveal” – van sportsokkkies tot die nuwe baba se geslag.

Nou soos die gesegde gaan – eerder dood as uit die mode! Ek het nou nog nie veel rondgespeel met die dinge van die klas van Shein en Temu nie. Al wat ek toe nou in die hande kon kry om te “unbox” was my apteekpakkie van gister! Moenie waag om julle se oge te rol of neus op te trek nie. Die was n kwaliteit pakkie, of moet wees want dit was nie goedkoop nie, glo my!

Die ding van die unbox wat my nogal verbaas is dat uit een hoek is die item so groot soos n oorstokkie en die volgende oomblik… boom!!… uit n ander oogpunt vergelyk dit skielik met n tuinhark! Amazing!

Ek kon nie n videotjie.maak van my apteekpakkie unbox/reveal episode nie want ek ken nog nie filters nie en ek was in my pajamas en mens moet die platiek foelie afhaal en dan met jou naels teen die boksie tik… en ek het nie lang naels nie. Ek het julle maar bederf met n foto.

Ek vra namens n vriend – verkoop Temu of Shein dalk pille? Hierdie chronics en vitamines is n duur uitstappie. Ek is bereid om n brand ambassador vir bloeddruk pille te word.

Calorie defecit…. carbs… macros… nutrients… meal prep… mealplan… hydrate… lelike woorde!

Eet jou proteine voor jou stysel… sny stysel uit… sny suiker uit… carnivore diet… vegan diet… chia seeds = ancient superfood… so gaan dit aan en aan, die gedagtes, raad en idees hardloop soos n hamster op n wieletjie, om-en-om-en-om!

Die mense spuit diabetes spuite om maer te word en die diabete kan nie hulle medikasie in die hande kry nie.

Ek is nou n week lank lid van die tiekie-tok samelewing en daar is vir jou eksperts op eksperts, daar is selfs eksperts wat vir jou gaan kan sê wie die beste ekspert is!

En dan is dit nou Desember hier buite, almal wil see toe, strand toe, roomys eet!

Ek bekyk en beluister alles en diep binne my wens ek net vir n itsy bitsy denim shortie en n dubbelporsie chocolate koek!